انتشار کارنامۀ ایکوموس جهانی در سال ۲۰۲۳
انتشار کارنامۀ ایکوموس جهانی در سال ۲۰۲۳ بیشتر بخوانید »
شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی
گزارش سالانۀ ۲۰۲۳ ایکوموس جهانی هماکنون آماده شده است. این گزارش نشانگر تعهد شبکۀ ایکوموس هب حمایت و اشاعۀ میراث فرهنگی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۳ است. در این گزارش فعالیتهای سال گذشته و دستاوردها، از جمله انتشارات پژوهشی و رویدادهای بینالمللی آمده است.
گزارش شامل موارد زیر است:
مایکل اُ اسنایدر
انتشار کارنامۀ ایکوموس جهانی در سال ۲۰۲۳ بیشتر بخوانید »
شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس)
گروه حفاظت مواریث (Preserving Legacies) با همکاری ایکوموس و مدیران محلی، دو گزارش برآورد مخاطرۀ اقلیم منتشر کرده است: پترا و تراسهای شالیزارهای رشتهکوههای فیلیپین. این گزارشها بیانگر نتایج مطالعات میدانی است.
دو گزارش مذکور را میتوانید از نشانههای زیر دریافت کنید:
https://www.iranicomos.ir/wp-content/uploads/2024/07/Climate-risk-and-resilience-in-Petra-ENG.pdf
گزارش مخاطرۀ حفاظت از مواریث بیشتر بخوانید »
همچنانکه هفتادمین سالگرد پیمان ۱۹۵۴ لاهه را گرامی میداریم، شورای بینالمللی آرشیوها (ایکا)، شورای بینالمللی موزهها (ایکوم)، فدراسیون بینالمللی مؤسسات و نهادهای کتابخانهای (ایفلا)، و شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس) نگرانی عمیق خود را نسبت به صدمات فزاینده به جان انسانها و میراث فرهنگی ابراز میدارند.
ماه مه ۲۰۲۴ مصادف است با هفتادمین سالگرد پیمان ۱۹۵۴ لاهه برای حمایت از اموال فرهنگی در شرایط مخاصمۀ مسلحانه، اولین معاهدۀ بینالمللی که منحصراً به این موضوع توجه داشت. امروز، با شدتی فزاینده و اخطاردهنده، رخدادهای تأسفبار بسیاری موجب تلفات گستردۀ انسانی و خسارت به میراث فرهنگی و اسنادی جهان شد.
شورای بینالمللی آرشیوها (ایکا)، شورای بینالمللی موزهها (ایکوم)، شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس)، و فدراسیون بینالمللی مؤسسات و نهادهای کتابخانهای (ایفلا) نگرانی عمیق خود را از این صدمات فزاینده به جان انسانها و میراث فرهنگی در این مخاصمات مسلحانه و عدم ثبات سیاسی ابراز میکنند.
ما انزجار خود را از تلفات جانی اعلام میکنیم و بر اولویت داشتن حفظ جان همۀ انسانها تأکید میورزیم. ما همچنین حملات به موزهها، آرشیوها، کتابخانهها، و مکانهای میراثی و تخریب آنها را محکوم میکنیم، زیرا آنها بخشی حیاتی و منحصربهفرد از فرهنگ مردمان تحت تأثیر مخاصمه هستند. ایکا، ایکوم، ایکوموس، و ایفلا از همه طرفهای درگیر در مخاصمه میخواهند به کتابخانهها، آرشیوها، موزهها، و مکانهای میراثی احترام بگذارند و از آنها محافظت کنند.
یادآور میشویم که کل میراث فرهنگی و اسنادی برای بقای جوامع ما ضرورت دارد و همکاری مستمر بینالمللی و بین بخشی برای حفاظت مؤثر از آن لازم است. به همین منظور، این چهار سازمان در سال ۱۹۹۶ کمیتۀ بینالمللی سپر آبی را تشکیل دادند که از طریق آن، از جمله، برای ایجاد آمادگی و واکنش به شرایط اضطراری که ممکن است بر میراث فرهنگی تأثیر بگذارد، با یکدیگر همکاری میکنند.
طی این وضعیت اضطراری، کتابخانهها، موزهها، آرشیوها، و مکانهای میراثی ما نقش مهمی را که در حفظ و اشاعۀ میراث فرهنگی ملموس و ناملموس و در گرد هم آوردن جوامع ایفا میکنند، بهنمایش گذاشتند. فرهنگ یک عنصر بنیادی برای نجاتبخشی و اشاعۀ صلح است.
شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس)
کمیتۀ بینالمللی علمی تحلیل و مرمت ساختمانهای میراث معماری (ایسکارساه) وبیناری برای تأکید بر نیاز فوری برای تدوین راهبردهای حفاظتی در پاسداشت ساختمانهای میراثی برگزار میکند. این وبینار بخشی از سلسله وبینارهای گستردهتری است که بر موضوعات بحرانی در صیانت فرهنگی بینالمللی تمرکز دارند.
در این وبینار مهندسان وابسته به ایسکارساه و متخصصان میراث دیدگاههای ارزشمندشان را پیرامون چهار موضوع در میان میگذارند:
۱. بهکار گیری رویکرد «مطلع از مخاطره» (risk-informed) برای پاسخگویی کارآمد به مخاطرات آتشسوزی در دادگاه توئید (آمریکا).
۲. معیارهای محافظت در برابر آتشسوزی در اثر میراث جهانی میدان نقش جهان در اصفهان (ایران).
۳. بازسازی معبد ونگدو فودرانگ دزونگ (بوتان).
۴. آتشسوزی نتردام: بناهای تاریخی، فناوری، و ابعاد انسانی (فرانسه).
دیدگاههای ایسکارساه دربارۀ محفاظت ساختمانهای میراثی از آتشسوزی بیشتر بخوانید »
ایکوموس جهانی سال جاری را بهعنوان سال جهانی بلایا و مخاصمات از دید منشور ونیز نامگذاری کرده است. امسال مقارن شصتمین سالگرد تصویب منشور ونیز است. بدین منظور ایکوموس جهانی از کمیتههای ملی خواسته است که ترجمۀ منشور ونیز را به زبان ملی خود ارسال کنند. ایکوموس ایران متن فارسی این منشور را بهترجمۀ زندهیاد دکتر باقر آیتاللهزاده شیرازی و ویراستاری دکتر محمدرضا رحیمزاده بدین منظور ارسال کرده است که در وبگاه ایکوموس جهانی قرار میگیرد.
این ترجمه را بهعنوان آغاز فعالیتهای ایکوموس ایران برای سال بلایا و مخاصمات از دید منشور ونیز در اختیار عموم علاقهمندان قرار میدهیم.
انتشار منشور ونیز به زبان فارسی بهمناسبت شصتمین سالگرد تصویب بیشتر بخوانید »
پروژۀ صیانت از مواریث (Preserving Legacies) همکاریای است میان ایکوموس بینالملل و انجمن نشنال جئوگرافیک. هدف آن توانبخشی جوامع برای پاسداری از میراث طبیعی و فرهنگیشان در مقابل پیامدهای تغییر اقلیم است. این پروژه قصد دارد از راه آموزش فنی و ظرفیتسازی در جوامع، ابزارهای کارآمد برای اقدامات همسازی با تغییر اقلیمِ متناسب با هر موقعیت و جمعیت فراهم کند.
برای آشنایی با این پروژه به وبگاه آنها رجوع کنید: https://www.heritageadapts.org
در پایین همین صفحه میتوانید نشانیهای شبکههای اجتماعی صیانت از مواریث را بیابید.
پروژۀ «صیانت از مواریث» در شبکههای اجتماعی بیشتر بخوانید »
دومین دور جایزۀ فرهنگ طبیعت شروع شد. از اعضای ایکوموس دعوت میکنیم برای استفاده از فرصت برنده شدن در این جایزه، پروژههایشان را تا ۳۱ مه ۲۰۲۴ (۱۱ خرداد ۱۴۰۳) ارسال کنند. جایزۀ فرهنگ طبیعت از طریق پویش سهشنبههای گلریزان ۲۰۲۲ تأمین میشود (پانزده هزار یورو).
پروژههای فرهنگ ـ طبیعت ارتباط متقابل میراث فرهنگی و طبیعی را بهرسمیت میشناسند و شیوههای حمایت از فرهنگ و طبیعت با رویکردی جامع همراه با جوامع محلی را بازاندیشی میکنند. پروژههای فرهنگ ـ طبیعت با حمایت و مدیریت منسجم و توسعۀ پایدار در مکانهای میراثی، در مقابل معضلات تغییر اقلیم، آلودگی، و شهریسازی شتابان تابآوری ایجاد میکنند.
این جایزه به پروژهای تعلق میگیرد که در حال اجرا بوده، میان فرهنگ و طبیعت ارتباط ایجاد کرده، به شکلی خلاق و مؤثر رهاوردی قابلتوجه برای حوزۀ میراث داشته باشد.
اعضای، کمیتهها، و کارگروههای ایکوموس میتوانند در این مسابقه شرکت کنند.
پروژهها میتوانند هم به میراث ملموس و هم ناملموس ارتباط داشته باشند. چشمانداز آنها ممکن است از خرد تا کلان، از محلی تا جهانی باشد.
کل جایزۀ پانزده هزار یورویی میان سه تا پنج برنده توزیع میشود. هیئت داوران جایزه را میان برندگان توزیع میکنند و مبلغی که هر برنده دریافت میکند بستگی به تعداد و کیفیت پروژههای دریافتشده دارد.
اسامی برندگان در سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام خواهد شد.
اسامی برندگان سال گذشته را اینجا بخوانید.
فراخوان شرکت در مسابقۀ فرهنگ طبیعت 2024 بیشتر بخوانید »
پس از تصویب قطعنامهای برای توسعۀ شیوههای فهم و حفاظت بهتر میراث فرهنگی بومی به اتفاق آرا، در مجمع عمومی ایکوموس در دهلی در دسامبر ۲۰۱۷، یک کمیتۀ موقت متشکل از اعضای کمیتههای ملی ایکوموس و کمیتههای علمی بینالمللی گوناگون اقداماتی را آغاز کردند که منجر به ایجاد کارگروه میراث بومی ایکوموس (IHWG) شد. کارگروه اکنون برای عضویت فراخوان داده است.
هدف کلی کارگروه میراث فرهنگی بومی آن است که همچون سکویی بینالمللی باشد برای رهبران میراث بومی در کنار فعالان غیربومی جهت شناسایی و بسط دانش، فهم، و حفاظت میراث فرهنگی بومی. وظیفۀ کارگروه بهطور مشخص عرضۀ یافتهها برای میراث بومی است، نه مدیریت یا سخنگویی از طرف جوامع بومی. کار کارگروه میراث بومی وجهی مهم از توانایی ایکوموس در انجام وظایفش برای فراهمآوردن راهنمایی جهت حفاظت میراث فرهنگی و حمایت از اجرای معاهدۀ میراث جهانی بهشمار میرود.
فراخوان عضویت مخصوص اعضای ایکوموس از رشتههای گوناگون با تجربه در میراث بومی است که علاقهمندند در مأموریت و مقاصد کارگروه مشارکت داشته باشند. گرچه واقفیم که اعضای بسیاری ممکن است در زمینۀ میراث بومی تجربه داشته باشند، در این فراخوان اول، ترجیح با اعضای جوامع بومی است که دانش، مسئولیت، یا تجربۀ کافی در شناسایی، مدیریت، نگهداری، و تفسیر میراث بومی دارند.
کارگروه میراث بومی در مشاوره با شورای مرکزی خود (که انتخاب خواهند شد) و رابط هیئت مدیره برنامۀ کار سهسالهای تنظیم خواهد کرد که شامل وظایف پیشنهادی، برنامۀ زمانی، مقاصد قابل حصول خواهد بود.
کارگروه میراث بومی
نامزدهای عضویت باید از سوی کمیتۀ ملی یا کمیتۀ بینالمللی علمی شما تا تاریخ سوم آوریل ۲۰۲۴ (۱۵ فروردین ۱۴۰۳) ارسال شوند.
درخواستها باید شامل موارد زیر باشد:
فراخوان عضویت در کارگروه میراث بومی ایکوموس جهانی بیشتر بخوانید »
فراخوان ارسال چکیده را بخوانید و چکیدههای خود را پیش از ۱۵ مه ۲۰۲۴ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳) ارسال کنید.
شصتمین سالگرد منشور ونیز فرصتی استتثنایی برای ارزشیابی دوبارۀ آن در جایگاه سندی تاریخی که ریشه در بستری مشخص دارد و توسط مفهومی خاص از میراث شکل یافته، فراهم میکند. این سمپوزیوم به خوانشی انتقادی اختصاص یافته، متمرکز بر ارتباط منشور ونیز با گفتمان جاری پیرامون میراث و با اتخاذ رویکردی که برشی بر معاهدات ذیربط میزند.
هدف سمپوزیوم ۲۰۲۴ ارزشیابی جامع دوبارۀ منشور ونیز در بستر معاصر است، با در نظر گرفتن ریشههای اروپامدار آن و با تأکید بر بازخوانی این منشور با در نظر داشتن مفاهیم در حال تحول میراث. افزون بر آن، سمپوزیوم در جستوجوی ایجاد رویکردی است که برشی بر سایر معاهدات بینالمللی بزند، و بر اهمیت معرفتشناسیهای گوناگون و سهم سرزمینهای جنوب جهانی تأکید کند.
۱. بستر تاریخی و مفاهیم میراث
واکاوی بستر تاریخی و بنیادهای مفهومیای که منشور ونیز را شکل دادند، با تأکید بر ریشههای اروپامدار آن و نیاز به بازخوانی انتقادی.
۲. رویکرد مبتنی بر برش بین معاهدهها
بحث دربارۀ پیوند منشور ونیز و دیگر اسناد بینالمللی، بهطور خاص معاهدۀ لاهۀ ۱۹۵۴، معاهدۀ میراث جهانی ۱۹۷۲، سند نارا دربارۀ اصالت ۱۹۹۴، معاهدۀ میراث ناملموس ۲۰۰۳، و معاهدۀ فارو۱ ۲۰۰۵، برای یافتن نقاط تقاطع و اصول مشترکی که به معضلات امروز مربوط میشوند.
۳. جهانگرایی و تنوع: بازخوانی سندهای دکترینی نظری از منظرهای متنوع
بحث دربارۀ اهمیت منشور ونیز (و سایر سندهای دکترینی مرتبط) مبتنی بر معرفتشناسیها و منظرهای متنوع، با بهرسمیت شناختن تنوع فرهنگی میراث و جستوجو در سهم سرزمینهای جنوب جهانی.
۴. معضلات معاصر در گفتمان میراث
وارسی انتقادی مباحث کنونی میراث، با در نظر داشتن دیدگاههای در حال تحول و معضلاتی که از زمان تصویب منشور ونیز پدید آمدهاند. وارسی ارتباط منشور ونیز در بستر کنونی با تأکید بر معضلات برخاسته از جداسازیِ غربیِ طبیعت و فرهنگ، اهمیت فزایندۀ کلانشهرها، نابرابریهای اجتماعی، پیامد محیطی اعمال انسان، بلایا، و مخاصمات.
۵. میراثِ بلا و مخاصمهـتابآور
چنانکه آتشسوزیها، سیلها، زلزلهها، و مخاصمات مسلحانۀ رو به ازدیاد در بخشهای گوناگون جهان نشان میدهد، میراث فرهنگی بهنحوی فزاینده در برابر بحرانها و مخاصمات آسیبپذیر است و بهسرعت ویران میشود. کمیتۀ مشورتی ایکوموس در مجمع عمومی ۲۰۲۳ در سیدنی، موضوع «میراث بلا و مخاطمهـتابآور ـ آمادگی، واکنش، درمان» را بهعنوان برنامۀ علمی سهسالۀ ۲۰۲۴ ـ ۲۰۲۷ تصویب کرد. در همراهی با گفتوگوی باز، نوآورانه، و سازندۀ بینانسلی، و این توجه راهبردی، این ریزموضوع با تأکید بر پیامدهای گستردهتر آن برای گفتمان میراث، مدلهای توسعه، و راهبردهای تابآوری، به تناسب منشور ونیز با میراث بلا و مخاصمهـتابآور میپردازد.
با پرداختن به همۀ این ریزموضوعات در سمپوزیوم، هدف ما تقویت گفتوگوی جامعی است که علاوه بر بازتفسیر انتقادی منشور ونیز، نقاط مشترک آن را با مباحث گستردهتر میراث و معضلات معاصر، از جمله شرایط اضطراری آب و هوایی، مخاصمات، و بلایای طبیعی بررسی میکند.
[۱] معاهدۀ شورای اروپا دربارۀ ارزش میراث فرهنگی برای جامعه
یادداشت مفهومی کامل و فراخوان چکیده را به انگلیسی دریافت کنید.
کمیتۀ سمپوزیوم علمی آمادۀ دریافت چکیدۀ مقالات برای مجمع عمومی سالانۀ ایکوموس ۲۰۲۴ و سمپوزیوم علمی است که از ۱۰ تا ۱۷ نوامبر ۲۰۲۴ (۲۰ تا ۲۷ آبان ۱۴۰۳) در مرکز گردهمایی، اورو پرتو،برزیل برگزار میشود. سمپوزیوم علمی میتواند فرصتی مهم برای پژوهش، در میان گذاشتن اطلاعات، مهارتآموزی، و ظرفیتسازی برای نمایندگان کشورهایی باشد که امکان حضور در سمینارها، کارگاهها، بازدیدهای میدانی، و سایر جلسات را دارند و مقاله عرضه میکنند.
چکیدۀ خود برای نشست، مقاله، یا پوستر را از طریق درگاه ارسال چکیدۀ مجمع عمومی سالانۀ ۲۰۲۴ ارسال کنید. فراخوان در ۱۵ مه ۲۰۲۴ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳) خاتمه مییابد.
برای ارسال چکیده اینجا کلیک کنید.
تاریخهای مهم
* ارائهدهندگان و برگزارکنندگان جلسه باید تا تاریخ فوق برای تأیید حضور در مجمع عمومی ۲۰۲۴ ثبت نام کنند. چکیدۀ ارائهدهندگان/ برگزارکنندگان جلسه که تا این تاریخ ثبت نام نکرده باشند، از برنامۀ سمپوزیوم علمی حذف خواهد شد.
۱. شرکتکنندگان میتوانند چکیدههای خود را به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، یا اسپانیایی ارسال کنند. چکیدههای پرتغالی همراه با ترجمۀ انگلیسی، فرانسوی، یا اسپانیایی پذیرفته میشود.
۲. شرکتکنندگان میتوانند بیش از یک مقاله و/یا چکیدۀ پوستر و پیشنهاد جلسه ارسال کنند.
۳. شرکتکنندگان فقط میتوانند یک چکیده مقاله و/یا یک چکیده پوستر ارسال کنند.
۴. رؤسای مشترک کمیتۀ علمی مجمع عمومی ۲۰۲۴ این حق را برای خود محفوظ میدارند که چکیدههای ارسالی را در مناسبترین موضوع یا برنامه قرار دهند.
۵. چکیدهها باید از طریق وبگاه ارسال چکیدۀ برخط ارسال شوند.
۶. چکیدهها چنانکه در آخرین مهلت چکیده، ۱۵ مه ۲۰۲۴ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳) ارسال شدهاند، بررسی خواهند شد.
همۀ ارائهدهندگان در هنگام ارسال چکیده با شرایط زیر موافقت میکنند:
۱. موافقت میکنند که در صورت پذیرش چکیده، ایکوموس اجازۀ انتشار چکیده را در قالبهای چاپی و/یا الکترونیکی دارد.
۲. موافقت میکنند که مقالات آنها در قالبهای چاپی و/یا الکترونیکی منتشر شود و ارائۀ آنها بهصورت برخط و از طریق سکوهای مورد استفادۀ ایکوموس پخش شود.
۳. قصد دارند در سمپوزیوم علمی مجمع عمومی ۲۰۲۴ ثبت نام و شرکت کنند و هزینۀ ثبت نام مناسب را تا ۳۰ اوت ۲۰۲۴ (۹ شهریور ۱۴۰۳) بپردازند.
فراخوان چکیدۀ مقاله برای سمپوزیوم علمی ایکوموس ۲۰۲۴ بیشتر بخوانید »
کرسی میراث فرهنگی رقومی یونسکو و پروژۀ اروپایی اروپای دیجیتال (یورکا۳ب) وبینار ویژهای برای موضوع فراداده، ابرداده، و داده در حوزۀ مستندسازی سهبعدی در میراث فرهنگی برگزار خواهند کرد.
مفهوم فراداده (پارادیتا) بهعنوان مجموعهای از فراسنجها برای ارزشیابی پیچیدگی در اکتساب داده اشیای ملموس از زمان تصویب منشور لندن برای بهکارگیری تصویرسازی سهبعدی در پژوهش و ارتباطات میراث فرهنگی، در جایگاه روشی برای حصول شفافیت در ایجاد داراییهای علمی میراث فرهنگی سهبعدی؛ تصویب اصول سویل از سوی ایکوموس در سال ۲۰۱۷؛ و نیز تصویب نتایج مطالعۀ اروپایی ویجی۲۰۲۰ /۶۴۵دربارۀ کیفیت در رقومیسازی سهبعدی میراث فرهنگی ملموس؛ با بسیاری از وجوه مستندسازی رقومی گذشته پیوند یافته است؛ از بیان تفسیرهای بدیل، احتمال، یا اطمینان در تحقیقات میراثی تصویرمبنا، تا ارائۀ مبنایی برای پرسشهای علمی قوی، و از توصیف گردش کار، روشها و فراسنجهای اکتساب داده، تا حمایت از پایداری و کیفیت بالای دادهها و رویکردهای حفظ آن.
گرچه فراداده در کنار ابردادۀ با کیفیت و دادههای جغرافیایی سهگانهای برای منابع رقومی سهبعدی باکیفیت پدید آوردهاند، که هم در غنا بخشیدن به داراییهای سهبعدی مؤثر است، و هم در تولید دانش و اشاعۀ استفادهپذیری؛ جامعۀ میراث فرهنگی رقومی هنوز نیازمند تعریفی دقیق و متمایزکننده از چیستی فراداده و ابرداده، و نیز برشمردن فواید آنها برای ذیمدخلان، مالکان، جامعۀ چندرشتهای، متخصصان رقومیسازی، و نیز برای توصیهنامۀ شورای اروپا برای گردآوری داراییهای سهبعدی میراث فرهنگی است.
این کارگاه طیفی از متخصصان امور اجرایی میراث فرهنگی دیجیتال را گرد هم میآورد تا تجربیات خود را از استفاده از فراداده و کار با آن در میان بگذارند تا درک مشترکی از فراداده، بهعنوان نخستین گام به سوی مجموعهای از معیارها و انتظارات برخاسته از اجماع برای بهکارگیری در مستندسازی سهبعدی و تولید دانش، ایجاد کنند.
چنانچه با فراداده و ابرداده در هر زمینهای از میراث فرهنگی دیجیتال سهبعدی کار کردهاید، صمیمانه از شما دعوت میکنیم چکیدهای برای عرضه به کارگاه ارسال کنید. موضوعات مورد توجه شامل موارد زیر است، اما محدود به آنها نیست:
چکیدهها باید حداکثر در یک صفحۀ آ۴ یکرو تنظیم شوند و پیش از ۲۹ مارس ۲۰۲۴ (۱۰ فروردین ۱۴۰۳) از طریق ایمیل به نشانی unesco_dch@cut.ac.cy ارسال شوند.
از نویسندگان چکیدههای منتخب دعوت میشود تا مقالات کامل خود را به یک نشریۀ جدید با دسترس آزاد تحت عنوان مجموعۀ سخنرانیها در علوم رایانه، اسپرینگرـنیچر: «چالشهای پژوهش سهبعدی در میراث فرهنگی ـ جلد پنجم: فراداده، ابرداده، و داده در رقومیسازی» ارسال کنند.
ثبت نام در این رویداد برخط، و انتشار در کتاب دسترس آزاد رایگان است و از سوی کرسی میراث فرهنگی رقومی یونسکو در دانشگاه فناوری قبرس در لیماسول حمایت میشود.
حق کپیرایت محفوظ و منحصر به مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران است. استفاده با ذکر مأخذ بلامانع است.