رویدادها و اخبار
سی و هشتمین جلسۀ گروه تخصصی کودکان و میراث برگزار شد
سی و هشتمین جلسۀ گروه تخصصی کودکان و میراث در روز یکشنبه، ۲۲ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۸:۰۰ بهصورت حضوری و برخط در دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران برگزار شد.
دکتر مهدی حجت، رئیس ایکوموس ایران، ضمن خوشامدگویی به اعضای گروه، جلسه را با موضوع بررسی و تدوین پیشنویس سند «آداب مواجهۀ کودک و میراث فرهنگی» آغاز و بیان داشتند: این سند با هدف ایجاد چارچوبی نظری و کاربردی برای طراحی تجربههای فرهنگی معنادار برای کودکان شکل گرفته؛ تجربههایی که صرفاً جنبۀ سرگرمی نداشته باشند و به درکی عمیقتر از هویت فرهنگی و ارزشهای نهفته در میراث منجر شوند. ایشان ابتدا مفاهیم بنیادین مرتبط با این حوزه، بر اساس واژههایی همچون «آداب»، «مواجهه»، «میراث فرهنگی»، و «کودک» را توضیح و سپس به ضرورت تعیین اهداف تربیتی تجربۀ مواجهه اشاره و توضیح دادند: مواجهۀ کودک با میراث فرهنگی باید بتواند حس تعلق به سرزمین، افتخار به پیشینۀ ملی، اعتماد به نفس و امید به آینده را در او زنده کند.
این مواجهه باید ابزار انتقال ارزشهایی باشد که در دل فرهنگ ایرانی جای دارند: از نظم و همدلی گرفته تا زیبایی، سخاوت، و پیوند با خانواده داشته باشد. همچنین، بر اهمیت معرفی ارزشهای پنهان اما بنیادین فرهنگ ایرانی مانند مهماننوازی، خانوادهگرایی، سختکوشی در شرایط دشوار، و زیستن مسالمتآمیز اقوام مختلف تأکید کردند.
در ادامه، اصول طراحی مواجهۀ کودک با آثار فرهنگی تحلیل شد. ایشان تأکید داشتند که هر تجربۀ موفق، نیازمند هماهنگی میان سه عنصر اساسی کودک بهعنوان مخاطب، اثر فرهنگی بهعنوان منبع معنا، و روش انتقال بهعنوان رابط ارتباطی است. بحث مهم دیگری که در این سند مطرح شد، تدوین جدول مواجهۀ کودک با میراث فرهنگی بود. هدف از طراحی این جدول، ایجاد الگوهایی برای تطبیق مواجهۀ مناسب با هر کودک، بر اساس سن، شرایط اجتماعی، موقعیت جغرافیایی و نوع اثر است.
در ادامه بخش گنجینۀ آثار وبگاه دوباره بررسی شد. این بخش برای ثبت آثار فرهنگی و دریافت نظرات ارزشی کاربران طراحی شده و هدف آن ایجاد گنجینهای از مواجهههای متنوع و تفسیرهای انسانی از میراث فرهنگی است. پیشنهاد شد که برای دیدگاههای مربوط به کودک، نشانۀ مخصوص تعریف شود تا نگاه کودکمحور از سایر دیدگاهها متمایز شود. همچنین پیشنهاد شد اعضای گروه در این سامانه فعال شده و دربارۀ آثار مختلف نظر دهند تا زبان مواجهه در این سکو شکل بگیرد.
سپس موضوع تعامل با سامانۀ «شاد» بهعنوان بستری ملی برای آموزش مجازی میراث فرهنگی به کودکان را آقای مهندس دباغیان و خانم حسینی مطرح کردند. این سامانه با امکاناتی مانند ایجاد کانال، انتشار محتوا، طراحی رویداد و دسترس دستهبندیشده به دانشآموزان، فرصت مناسبی برای گسترش فعالیتهای گروه کودک ایکوموس محسوب میشود. پیشنهاد شد که فعالیتها در ابتدا از طریق فضای عمومی شاد آغاز و سپس با طی مراحل حقوقی وارد بخش رسمی «مدرسۀ من» شوند. در جمعبندی جلسه، اعلام شد که متن پیشنویس فصلهای «آداب» و «مواجهه» آمادۀ بازبینی جمعی است. پیشنهاد شد گروهی از اعضا متن را ویرایش و نظرهای تخصصی را گردآوری کنند. ادامۀ کار گروه، تدوین فصلهای «کودک» و «میراث فرهنگی» خواهد بود تا بهمرور، بدنۀ اصلی سند نهایی تکمیل شود. سپس اعضای حاضر و برخط نیز دیدگاههایشان را دربارۀ این موضوع بیان و در مورد زوایا و جوانب آن به بحث و گفتوگو پرداختند.
جلسۀ آتی این گروه تخصصی روز یکشنبه ۵ مرداد ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.





سی و هشتمین جلسۀ گروه تخصصی متن برگزار شد
سی و هشتمین جلسۀ گروه تخصصی متن در روز چهارشنبه، ۱۱ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵ ـ ۱۷ بهصورت حضوری و برخط در دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران برگزار شد. جلسه با خوشامدگویی دکتر طاهره شکری، رئیس گروه تخصصی، به اعضا آغاز گردید. برنامۀ اول مربوط به ارائۀ مهندس معصومه حاجیزاده با موضوع میراث و آب بود. ایشان به موضوع «آب»، در سه بخش فرهنگ، تمدن، و تاریخ پرداختند و در ادامه دو بحث مهم امروزی در این زمینه: مدیریت و ارزشگذاری آب در زمینههای مختلف، و بحث حقابههای کشورها از آب مشترک را مطرح کردند. در پایان با اشاره به هدف کمیتۀ آب که ارتقاء دانش و تجربه در مورد میراث آبی جهان، ترویج حفاظت از این میراث، و رسیدگی مداوم به چالشهای مرتبط با آب در حال و آینده است، پیشنهاد دادند در ایکوموس ایران کمیتۀ آب و میراث تشکیل شود. این ارائه مورد توجه و تشویق اعضا قرار گرفت. در ادامه، دکتر مهدی حجت بیان داشتند: لازمۀ این اقدام، تحقیق، بررسی و فراهمآوردن شرایطی است که در آن به جایگاه آب در فرهنگ، عمق نگاه تاریخی در فرهنگ ایران به آب، راهکارهای بهکار رفته در این سرزمین در رابطه با آب و چگونگی و نحوۀ برخورداری ایرانیان از آب و وضع موجود و مقایسۀ آن با گذشته پرداخته شود. از آنجاکه میراث فرهنگی چراغ راه آینده است و آب در سرزمین ایران حکم جواهر را دارد باید راههای صیانت و بهرهبرداری از آن هم درخور و شایسته باشد. سپس اعضای حاضر و برخط نیز دیدگاههایشان را دربارۀ این موضوع بیان و در مورد زوایا و جوانب آن به بحث و گفتوگو پرداختند.
برنامۀ دوم به موضوع «میراث فرهنگی و جنگ»، دستورالعملهای بینالمللی و نحوۀ حفاظت اختصاص داشت.
ابتدا دکتر شکری به زحمات میراث فرهنگی کشور برای حفاظت از اموال فرهنگی در طی هشت سال جنگ تحمیلی و کنوانسیونهای مربوطه و نحوۀ پرداختن به آن اشاره و بحث را یک بحث آزاد اعلام فرمودند.
در ادامه آقایان دکتر مهدی حجت و دکتر ناصر نوروززاده چگینی تجارب حفاظت از میراث فرهنگی کشور در طی هشت سال جنگ تحمیلی، راهکارهای ارائهشده و نحوۀ مواجهه در آن زمان را بیان و اذعان داشتند که بسیاری از کارهای انجام شده در رابطه با حفاظت از میراث بهدلیل عدم مستندسازی در هالهای از ابهام قرار دارد و نادیده گرفته شده است.
جلسۀ آتی این گروه تخصصی در روز چهارشنبه ۲۵ تیر ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.



نامۀ ایکوموس ایران به ایکوموس جهانی دربارۀ حملههای اخیر به کشور و نگرانی از مخاطرات معطوف به میراث فرهنگی
سرکار خانم ترزا پَتریسیو
رئیس محترم ایکوموس جهانی
با توجه به تشدید درگیریها در منطقه که اسرائیل شروعکنندۀ آن بوده است و اکنون ایالات متحدۀ آمریکا نیز با زیرپا گذاشتن قوانین بینالمللی به آن پیوسته است، نگرانیها دربارۀ میراث فرهنگی بسیار ارزشمند ایران و کل منطقه بسیار زیاد شده است.
ضمناً بهاطلاع میرساند که اسرائیل در یکی از حملههای خود نقطهای در نزدیکی سایت میراث جهانی طاق بستان را هدف قرار داده است که خوشبختانه بر اساس اطلاعاتی که تاکنون به دست ما رسیده، اثرات مستقیم کالبدی بر این سایت نداشته است ولی نگرانی از تشدید و تکرار این گونه حملهها همچنان وجود دارد.
حتماً به خاطر دارید که رئیس جمهور فعلی ایالات متحده در گذشته نیز تهدید کرده بود که به سایتها و مراکز تاریخی و فرهنگی ایران حمله میکند که با واکنش مناسب ایکوموس و بسیاری از شخصیتها و مراجع فرهنگی روبهرو شد. او گرچه این اقدام را عملی نکرد، هیچگاه رسماً نسبت به اشتباه بودن تهدید خود اعتراف نکرد و پوزش نخواست.
لذا از آن سازمان محترم خواستاریم با محکوم کردن شروع کنندگان و تشدیدکنندگان بحران، اقدامات پیشگیرانۀ لازم برای صیانت از میراث فرهنگی عظیمی که تحت تأثیر این تنشها قرار میگیرد و به جامعۀ جهانی تعلق دارد را در نظر بگیرد.
دکتر مهدی حجت
رئیس ایکوموس ایران
Dear Ms. Teresa Patrício,
President of ICOMOS International,
In light of the recent escalation of hostilities in the region—initiated by Israel and now compounded by the involvement of the United States in actions that contravenes international law—we write to express our grave concern regarding the safety and preservation of the invaluable cultural heritage of Iran and the broader region.
We wish to bring to your attention a recent incident in which an Israeli strike targeted an area in close proximity to the Taq-e Bostan World Heritage Site. Fortunately, based on information currently available, the site did not suffer direct physical damage. Nonetheless, the proximity of the strike has raised significant alarm, particularly given the potential for such attacks to recur or intensify.
You may recall that during his presidency, Mr. Donald Trump publicly threatened to target cultural and historical sites in Iran. At that time, ICOMOS and numerous cultural and legal entities responded appropriately, voicing firm opposition to such actions. Although those threats were not ultimately executed, no retraction or formal acknowledgment of wrongdoing was ever issued.
In this context, we respectfully urge ICOMOS to take a firm and principled stance in condemning the parties responsible for initiating and escalating the current crisis. We also call on your esteemed organization to consider proactive and preventive measures aimed at safeguarding the cultural heritage of the region—heritage that is not only of national significance but also part of the collective legacy of humankind.
Yours sincerely,
Dr. Mahdi Hodjat
President, ICOMOS Iran
کلیۀ برنامهها و نشستهای مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در هفتۀ آخر خرداد لغو شد
مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران با همدردی و عرض تسلیت به خانوادههای محترم حادثهدیده در اثر حملههای ناجوانمردانه و توجیهناپذیر دشمن به میهن عزیزمان، با توجه به شرایط اضطراری پیش آمده، کلیۀ برنامهها و نشستهای خود را در هفتۀ آخر خرداد ۱۴۰۴، شامل نشست نمایش و نقد مستند «قلعۀ خاموش» و گرامیداشت استاد محمد مهریار را تا اطلاع ثانوی لغو میکند.
امیدواریم با کوتاه شدن دست دشمن و بازگشتن آرامش و امنیت کامل به کشور در آیندۀ نزدیک، برنامههای مؤسسه از سر گرفته شود.
گرامیداشت استاد محمد مهریار
گروه تخصصی متن برگزار میکند:
یاد یاران (۱)
گرامیداشت استاد محمد مهریار
در بیست و دومین سالگرد درگذشت
با حضور و صحبت: مهدی حجت، ناصر نوروززاده چگینی، لیلا مهریار، طاهره شکری
- زمان: چهارشنبه، ۲۸ خرداد ۱۴۰۴
- مکان: خیابان امیرکبیر، خیابان جاویدی، شمارۀ ۱۰۷، دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران (خانۀ قوامالدوله)
ورود برای کلیۀ علاقهمندان آزاد است.

نشست نمایش و نقد فیلمهای میراث فرهنگی (۱۳)
مستند «قلعۀ خاموش»
پژوهشگر و کارگردان: حنیف شهپر راد
فیلمبردار: محمدرضا تیموری
تدوین: ابراهیم اصغری
آهنگساز و صداگذار: شاهین اشرفیان
صدابردار: مهــرداد عبـاسپــور
تهیهکننده: فرهـاد ورهـرام
- زمان:سهشنبه ۲۷ خرداد، ساعت ۱۵ ـ ۱۷
- مکان: خیابان امیرکبیر، خیابان جاویدی، شمارۀ ۱۰۷، دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران
- ورود برای کلیۀ علاقهمندان آزاد و رایگان است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
