اشاراتی دربارۀ سه اجلاس:
۱. سی و سومین کنفرانس عمومی یونسکو، ۳تا ۲۱اکتبر ۲۰۰۵ (۱۱ تا ۲۹ مهر ماه ۱۳۸۴) پاریس ـــ فرانسه | ۲. پانزدهمین مجمع عمومی ایکوموس ۱۷ تا ۲۱اکتبر ۲۰۰۵ (۲۵تا ۲۹ مهر ماه ۱۳۸۴) شیان ـــ چین | ۳. بیست و چهارمین مجمع عمومی ایکروم ۹ تا ۱۱نوامبر ۲۰۰۵(۱۸تا ۲۱آبان ماه ۱۳۸۴) رم ـــ ایتالیا
و سومین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران ۲۵ تا ۳۰ فروردین ۱۳۸۴، بم ـــ ایران
دکتر سیدباقر آیتاللهزاده شیرازی
سرمقالۀ مجلۀ اثر، دورۀ ۲۶، شمارههای ۳۸ـ ۳۹
آذر ۱۳۸۴
۱. کنوانسیون حمایت و ترویج تنوع بیانهای فرهنگی(۱)
Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions
یکی از رهآوردههای پراهمیت سی و سومین کنفرانس عمومی یونسکو تصویب پیمان حمایت و تنوع بیانهای فرهنگی بود. این پیماننامه در پی اعلامیه در مورد تنوع فرهنگی(Declaration on Cultural Diversity)(۲) مصوب سی و یکمین اجلاس کنفرانس عمومی دوم نوامبر ۲۰۰۱ (۱۳۸۰/۸/۱۱) و با اکثریتی قاطع، را باید توفیقی بزرگ برای این سازمان فرهنگی در دهۀ اخیر دانست. اعلامیۀ تنوع فرهنگی در شرایطی بهتصویب میرسد که جهان در فضای تبآلود رخداد یازده سپتامبر ۲۰۰۱ بهسر میبرد. و مجالی گشود که مردم دنیا بر این اعتقاد خود که گفتگوی بین فرهنگها بهترین راه برای تضمین صلح و طرد نزاع بين فرهنگها است بار دیگر با صراحت تأکید کنند.
بهعقیدۀ کارشناسان، تصویب پیماننامۀ حمایت از تنوع فرهنگی نخستین پیروزی معنوی ولی مهم تلاش طولانی طیشده در راه حفاظت از میراث و غنای فرهنگی جهان در نیم قرن اخیر بوده است. و صیانت و ارتقاء ارزشهای تنوع فرهنگی بهسان حمایت و پاسداشت ارزشهای تنوع طبیعی باور جهانی میشود.(۳)
۲. بیانیه حفاظت از محیط و بستر قرارگیری ساختارها، محوطهها و عرصهها
Xi’an Declaration on the Conservation of the Setting of Heritage Structures, Sites and Areas
مهمترین مصوبۀ پانزدهیمن مجمع عمومی ایکوموس در شیان عبارت از بیانیۀ حفاظت از محیط و بستر قرارگیری، ساختارها، محوطهها و عرصهها است.
این بیانیه را در پی بیانیههای متعددی که تأکید بر حفاظت و یکپارچه دیدن آثار با محیط بستر و محل قرارگیری آنها است می بایست دید که عمدتا متاثر از منشور «حفاظت و مرمت بناها و محوطهها» ۱۹۶۴ ونیز میباشد(۴) و قصدش ابعاد علمیتر، فرهنگیتر و گستردهتر دادن به این امر است که با توجه به تغییرات شگرف و آسیبهای فراوانی که در برنامههای توسعۀ امروزین به میراث فرهنگی وارد میآید ضرورت روزافزون یافته است.
۳. انتخاب دکتر منیر بوشناکی بهعنوان مدیرکل جدید ایکروم
از جمله مصوبات بیست و چهارمین مجمع عمومی ایکروم که با بیانات دکتر عبدالرسول وطندوست حقیقی، رئيس موقت آن افتتاح شد به دو مورد اشاره میشود:
انتخاب دکتر منیر بوشناکی بهعنوان مدیرکل جدید ایکروم
دکتر بوشناکی در حال حاضر سمت معاونت معاون مديركل يونسکو را در امور فرهنگی دارد که از سال ۱۹۸۱ در آن بخش فعالیت داشته است. مشا رٌالیه دارای دکترای باستانشناسی از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه ایکس ـ ان ـ پرونس فرانسه و دریافتکنندۀ جایزۀ ایکروم در سال ۲۰۰۰ است. دکتر بوشناکی کار خود را در سمت جدید از تاریخ اول مارس ۲۰۰۶ (۸۴/۱۲/۱۰) آغاز خواهد کرد. دکتر بوشناکی انسانی متخلق از مردم الجزایر و با اشرافی قابلستایش بر امور علمی فرهنگی و آموزشی مرتبط به حفاظت میراث فرهنگی است.
انتخاب دکتر عبدالرسول وطندوست بهعنوان عضو شورای اجرایی ایکروم
انتخاب دکتر عبدالرسول وطندوست، رئیس و بنیانگذار پژوهشکدۀ حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور، و دارندۀ سابقۀ طولانی در امر پژوهش و روابط فرهنگی بینالمللی را میبایست انتخابی شایسته دانست، این اولین بار است که یک متخصص ایرانی در شورای اجرایی ایکروم عضویت مییابد.
لازم به یادآوری است که عضویت در شورای اجرایی ایکروم علىالاصول بر اساس شأن و منزلت علمی افراد صورت میگیرد و نه بهعنوان نمایندۀ کشور تابعه.
سومین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ۲۵ لغایت ۳۰ فروردین ماه ۱۳۸۵
کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی(۵) ایران از سال ۱۳۷۴ که هر چهار سال یک بار بههمت سازمان میراث فرهنگی کشور در بم برگزار میگردید، بهعلت حادثۀ دلخراش زمینلرزۀ پنجم دی ماه ۱۳۸۲ امکان تحقق نیافت و سازمان تصمیم بر برگزاری سومین کنگره آن هم در شهر بم با فراهم آمدن شرایط قابل قبول گرفت. و بر این شد که این همایش بزرگ ملی را این بار در تاریخ ۲۵ لغایت ۳۰ فروردین ماه ۱۳۸۵ مقارن با میلاد مسعود نبی اکرم (ص) و روز جهانی میراث فرهنگی در بم کرمان برگزار نماید.
مشوق سازمان بر این امر پیشرفتهای بسیار امیدبخش پایگاه پژوهشی بهموازات فعالیتهای ارزندۀ بازسازیهای شهر بم و ارگ تاریخی آن بود که چهرۀ بسیار متفاوتی از شهر در قیاس با روزهای پس از زلزله پدید آورده است. برگزاری سومین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران خود امکان عرضۀ زنده بخشی از تاریخ زندۀ معماری و شهرسازی ایران را فراهم میآورد و تلاش است در پویایی بخشیدن به حرکت بسیار پیچیدۀ سازندهای که در ساماندهی و بازسازی بم در جریان میباشد حدود دویست و بیست مقاله از پانصد چکیده مقاله به دبیرخانه واصل گردیده است که مجموعههای آن در دست چاپ است. و مدیریت اجرایی پایگاه پژوهشی که مسئولیت هماهنگی و اجرایی کنگره را در بم دارد بهشدت زیر نظر دکتر اسکندر مختاری به فعالیت مشغول است.
تا چه خواهد شد.
اثر ۳۸ / ۳۹
پینوشتها
۱. رک: چراغچی، ترجمۀ همین شمارۀ اثر.
۲. رک: چراغچی، ترجمۀ اثر شمارۀ ۳۵.
۳. لازم به ذکر است که پیماننامه مذکور با ۱۴۸رأی موافق، دو رأی مخالف آمریکا و اسرائیل، و چهار رای ممتنع به تصویب رسید.
۴. رک: چراغچی، «بیانیۀ شیان»، ترجمۀ همین شمارۀ اثر.
۵. اولین کنگره و دومین به ترتیب اسفندماه ۱۳۷۴ و فروردین ماه ۱۳۷۸برگزار گردید.