در شمارۀ گذشته مطلبی تحت عنوان «تلاش» براى احیاء کمیتۀ ملى ایکوموس ایران را به اطلاع خوانندگان رساندیم. اینک خرسندیم که اطلاع دهیم کمیته مذکور تحت عنوان «مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران» به‌شکل سازمانی غیردولتی (NGO) به‌موجب اساسنامه‌ای که در همین شماره ملاحظه خواهید کرد و پس از طی مراحل قانونی تأسیس گردید و فعالیت خود را عملاً آغاز کرد.

ستاد مؤسسه، دبیرخانۀ خود را در یکی از زیباترین و ارزشمندترین خانه‌های تاریخی تهران، خانۀ «قوام‌الدوله» با کسب مجوز لازم از سازمان میراث فرهنگی کشور به‌زودی مستقر خواهد کرد. امید می‌رود که مؤسسه با افزایش اعضاء اصلی و پذیرش اعضاء وابسته از بین خیل عظیم افراد متخصص علاقه‌مند و سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی علمی اجرایی ذی‌ربط و تشکیل کمیته‌های تخصصی خود بتواند گام‌های مؤثری در ابعاد ملی و بین‌المللی در گسترش فرهنگ پژوهش حفظ و احیاء و معرفی آثار در محوطه‌های تاریخی بردارد.

فقدان مؤسسات غیردولتی فعال در این ارتباط در کشورمان محسوس است. فعالیت مؤثر این نهادها باتوجه به ترغیب و تشویقی که دولت به‌ویژه در قالب برنامۀ پنج‌سالۀ سوم توسعۀ خود به‌عمل آورده است مجال و فرصت مناسب را فراهم ساخته است که باید از آن کمال بهره را برد. امروزه روز، کمیته‌های ملی ایکوموس کشورهای عضو سازمان یونسکو نقش بسیار سازنده‌ای را در همکاری با سازمان‌ها و تشکیلات دولتی ذی‌ربط ایفا می‌نمایند. کمیته‌های ملی در ارتباط هماهنگ با شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی ظرفیت کارشناسی ذی‌صلاح و عظیمی را با تخصص‌های پرشمار مرتبط در سطح جهان به‌وجود آورده است. فعالیت‌های زیربنایی زیادی وجود دارد که سازمان‌های دولتی ذی‌ربط از جمله سازمان میراث فرهنگی کشور خودمان به‌علت وظایف سنگینی که بر عهده دارند از آن تا حدی غافل مانده‌اند. برای مثال چیزی حدود ۲۵ سال است که علی‌رغم فعالیت‌های زیادی که در زمینۀ مرمت بنا و بافت‌های تاریخی به‌عمل آمده است امکان فراهم آمدن فرصت برخورد نظریات و عقاید و بهره‌گیری از آن در پیشبرد موزون و مطلوب امر مرمت در کشور به‌وجود نیامده است یا با گذشت بیش هشتاد سال از فعالیت‌های پژوهشی، حفاظتی انجام یافته در زمینه‌های مرتبط با بناها و محوطه‌ها هنوز مقررات و آیین‌نامه‌های ملی مورد توافق و مبتنی بر اصول مقبول بین‌المللی در کشورمان تدوین نگردیده است. و یا مسئلۀ آموزش‌های مرتبط علی‌رغم پیشرفت شگرفی که در جهان به‌ویژه در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم حاصل شده روزآمد نشده است. و بسیاری از موارد که در این مقدمه یادآوری آنها مطلب را به درازا خواهد کشاند و امیدواریم که مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران بتواند در ارتباط با آنها نقش مؤثر و فعالی در آینده‌ای نه‌چندان دور ایفا نماید.

اسفند ماه ۱۳۸۰

اثر / ۳۳ و ۳۴