محمدرضا رحیم‌زاده

برگزاری بیستمین جلسۀ گروه تخصصی متن

بیستمین جلسۀ گروه تخصصی متن طبق برنامۀ‌ اعلام‌شده در روز چهارشنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ با شرکت حضوری و برخط نوزده نفر از اعضا برگزار شد.
در ابتدا خانم دکتر شکری ضمن مرور دستور جلسه، یاد و خاطره آقای محمدرضا ریاضی، عضو تازه درگذشتۀ موسسۀ فرهنگی ایکوموس را گرامی داشتند. سپس طبق برنامه از دکتر نریمان فرحزا، استاد دانشکدۀ هنر و معماری یزد، که به صورت برخط در جلسه حضور داشتند، دعوت کردند که ارائه خودشان با موضوع «بازرویش معماری گِلین» را شروع کنند. ایشان با معرفی معماری بومی در انواع مختلف، به معماری خاک و ویژگی‌های مثبت آن اشاره کردند. در ادامه ضمن اشاره به تاریخچۀ این موضوع در ایران، اقدامات انجام شده در جهت معاصرسازی معماری خاک را معرفی نمودند. گزارشی از عملکردشان را چه در همکاری با مراکز مختلف در ایران و برگزاری کارگاه‌های مختلف و چه در ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکزی در این رابطه در خارج از کشور از جمله فرانسه در ادامه صحبت هایشان دادند. نمونه‌هایی از کارهای انجام شده نیز در گزارش کار ایشان معرفی شدند. پس از پایان ارائۀ دکتر فرحزا، اعضا پرسش‌هایی را مطرح و پاسخ‌هایی از ایشان دریافت کردند. در پایان نیز دکتر مهدی حجت توجه را به رابطۀ انسان و خاک از گذشته تا به امروز معطوف و پیشنهاد توجه بیشتر به این موضوع را مطرح ساختند. به‌دلیل طولانی شدن بحث و پرسش و پاسخ در موضوع اول، ارائۀ خانم دکتر شکری به جلسۀ بعد موکول گردید؛ اما ایشان با معرفی یک کتاب با موضوع میراث فرهنگی برای نوجوانان به نقد آن پرداختند و توجه اعضا را به این نکته معطوف داشتند که فعالیت گروه متن در ارتباط با آگاهی‌رسانی در زمینۀ میراث فرهنگی بسیار ویژه است. پس از آن دیگر اعضا به بحث در این رابطه پرداخته و دکتر مهدی حجت پیشنهاد دادند که می توان با مطالعۀ نمونه‌هایی از این دست و تهیۀ یک منشور در جهت راهنمایی نحوۀ نوشتار در این زمینه، راهنمایی در جهت بهتر نوشتن دربارۀ میراث فرهنگی به‌عنوان نمونه برای کودکان یا نوجوانان ارائه داد.
در پایان درخواست انجام فعالیت‌های مد نظر گروه به صورت جداگانه، به اعضا برای انجام، پیشنهاد داده شد که به تأیید اعضای حاضر درجلسه رسید.
جلسۀ بعدی گروه متن دو هفته آینده در روز چهارشنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.

برگزاری بیستمین جلسۀ گروه تخصصی متن بیشتر بخوانید »

پیام تسلیت مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در پی درگذشت دکتر فرهاد نظری

همه از خداییم و به سوی او باز می‌گردیم

با کمال تأسف و با ناوری تمام خبر درگذشت دکتر فرهاد نظری، پژوهشگر، مدرس، مدیر عرصۀ میراث فرهنگی، و عضو مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران را شنیدیم. زنده‌یاد دکتر فرهاد نظری متولد بیستم شهریور ۱۳۵۴ و دانش‌آموختۀ رشتۀ‌ مرمت و احیای بناهای تاریخی در مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و سپس در دانشگاه هنر اصفهان و دانش‌آموختۀ‌ دورۀ دکتری مرمت اشیای فرهنگی تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان بود. دکتر فرهاد نظری اگرچه کوتاه زیست،‌ با انتشار ده‌ها مقاله و کتاب و عضویت در مجامع علمی ملی و بین‌المللی کارنامۀ درخشانی از خود در زمینۀ پژوهش در میراث فرهنگی ایران بر جای گذاشت. او طی پنج سال تصدی مدیریت کل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی، و گردشگری (۱۳۹۲ ـ ۱۳۹۷) خدمات ارزنده‌ای عرضه داشت که از جملۀ آنها می‌توان به ثبتِ جهانی میراث طبیعی ایران (بیابان لوت و جنگل‌های هیرکانی)، ثبتِ پرونده‌های چندملیّتیِ میراث ناملموس در فهرست جهانی (نوروز: میراث مشترک دوازده کشور؛ هنر ساختن و نواختن کمانچه: میراث مشترک ایران و جمهوری آذربایجان)؛ ثبتِ «چوگان، بازی سوار بر اسب همراه روایتگری و موسیقی» در فهرست میراث ناملموس بشری یونسکو؛ ثبت «کلیات سعدی» و «جامع التواریخ» در فهرست حافظۀ
جهانی یونسکو اشاره کرد. او با چندین دانشگاه در امر تدریس همکاری داشت از جمله با دانشگاه‌های هنر اصفهان، هنر ایران، و شهیدبهشتی.
مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران این ضایعه اسفناک را به خانوادۀ محترم دکتر نظری، همکاران، و دوستان ایشان تسلیت می‌گوید و از خداوند مهربان برای ایشان سفری آرام و فردوس برین را تمنا دارد. یادش گرامی باد.

 

پیام تسلیت مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در پی درگذشت دکتر فرهاد نظری بیشتر بخوانید »

پیام تسلیت مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در پی درگذشت دکتر محمدرضا ریاضی

ای باستان شناس!
[…]
این خاکدان تیره سیه چال آدمی ست؛
آری جان دمی ست؛
شب با گل است و صبح فنایش رسد؛
انسان چو شبنمی ست.
ای باستان شناس
تاریخ خسته است.
ــ محمود موسوی

مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران با اندوه فراوان درگذشت تأثربرانگیز شخصیت فرهیختۀ میراث فرهنگی کشور، باستان‌شناس و پژوهشگر میراث فرهنگی عضو ایکوموس ایران، شادروان محمدرضا ریاضی را به جامعۀ علمی، هنری، و فرهنگی کشور تسلیت می‌گوید و از خداوند بلندمرتبه برای ایشان بهشت برین و برای بازماندگان صبر آرزو می کند.
یادش گرامی باد.

مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران

پیام تسلیت مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در پی درگذشت دکتر محمدرضا ریاضی بیشتر بخوانید »

گزارش تصویری جلسۀ مجمع عمومی عادی مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران، ۱۴۰۳

مجمع عمومی عادی مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران طبق فراخوان منتشر شده، در روز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ ساعت ۱۵ با حضور اعضای محترم مؤسسه در دفتر این مؤسسه برگزار شد.
در این مجمع دبیر ایکوموس ایران گزارش فعالیت‌های مؤسسه و خلاصۀ گزارش مالی را به سمع و نظر حضار رساند که مورد پذیرش قرار گرفت. مجمع همچنین با عضویت افتخاری استاد محمدحسن سمسار، استاد دکتر عبدالمجید ارفعی، استاد محمد میرشکرایی، و استاد بیژن فرهنگ دره‌شوری و با عضویت پیوستۀ افراد معرفی شده از سوی هیئت مدیره موافقت کرد. آخرین مصوبۀ مجمع تعرفۀ جدید برای حق عضویت‌ مؤسسه بود.
در حاشیۀ مجمع بخش جدید وبگاه ایکوموس ایران، گنجینۀ آثار، که در حال تکمیل و توسعه است معرفی شد. این بخش با هدف شناخت و معرفی ارزش‌های آثار میراث فرهنگی ایران در دست تهیه است.
حسن ختام این جلسه بیانات جناب آقای دکتر علی دارابی، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی،‌گردشگری و صنایع دستی و معاون میراث فرهنگی این وزارتخانه بود. ایشان در زمینۀ حفاظت از میراث فرهنگی ایران، مشکلات و تلاش‌های انجام شده برای رفع آنها، و تداوم همکاری معاونت با ایکوموس ایران نکات مهمی ایراد فرمودند.

گزارش تصویری جلسۀ مجمع عمومی عادی مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران، ۱۴۰۳ بیشتر بخوانید »

بیانیۀ حمایت از آرشیو‌ها، کتابخانه‌ها، موزه‌ها، و مکان‌های میراثی در مخاصمات مسلحانه و عدم‌ثبات سیاسی

همچنانکه هفتادمین سالگرد پیمان ۱۹۵۴ لاهه را گرامی می‌داریم، شورای بین‌المللی آرشیوها (ایکا)، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم)، فدراسیون بین‌المللی مؤسسات و نهادهای کتابخانه‌ای (ایفلا)، و شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) نگرانی عمیق خود را نسبت به صدمات فزاینده به جان انسان‌ها و میراث فرهنگی ابراز می‌دارند.

ماه مه ۲۰۲۴ مصادف است با هفتادمین سالگرد پیمان ۱۹۵۴ لاهه برای حمایت از اموال فرهنگی در شرایط مخاصمۀ‌ مسلحانه، اولین معاهدۀ بین‌المللی که منحصراً به این موضوع توجه داشت. امروز، با شدتی فزاینده و اخطاردهنده، رخدادهای تأسف‌بار بسیاری موجب تلفات گستردۀ انسانی و خسارت به میراث فرهنگی و اسنادی جهان شد.

شورای بین‌المللی آرشیوها (ایکا)، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم)، شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس)، و فدراسیون بین‌المللی مؤسسات و نهادهای کتابخانه‌ای (ایفلا) نگرانی عمیق خود را از این صدمات فزاینده به  جان انسان‌ها و میراث فرهنگی در این مخاصمات مسلحانه و عدم ثبات سیاسی ابراز می‌کنند.

ما انزجار خود را از تلفات جانی اعلام می‌کنیم و بر اولویت داشتن حفظ جان همۀ انسان‌ها تأکید می‌ورزیم. ما همچنین حملات به موزه‌ها، آرشیوها، کتابخانه‌ها، و مکان‌های میراثی و تخریب آنها را محکوم می‌کنیم، زیرا آنها بخشی حیاتی و منحصربه‌فرد از فرهنگ مردمان تحت تأثیر مخاصمه هستند. ایکا، ایکوم، ایکوموس، و ایفلا از همه طرف‌های درگیر در مخاصمه می‌خواهند به کتابخانه‌ها، آرشیوها، موزه‌ها، و مکان‌های میراثی احترام بگذارند و از آنها محافظت کنند.

یادآور می‌شویم که کل میراث فرهنگی و اسنادی برای بقای جوامع ما ضرورت دارد و همکاری مستمر بین‌المللی و بین بخشی برای حفاظت مؤثر از آن لازم است. به همین منظور، این چهار سازمان در سال ۱۹۹۶ کمیتۀ بین‌المللی سپر آبی را تشکیل دادند که از طریق آن، از جمله، برای ایجاد آمادگی و واکنش به شرایط اضطراری که ممکن است بر میراث فرهنگی تأثیر بگذارد، با یکدیگر همکاری می‌کنند.

طی این وضعیت اضطراری، کتابخانه‌ها، موزه‌ها، آرشیو‌ها، و مکان‌های میراثی ما نقش مهمی را که در حفظ و اشاعۀ میراث فرهنگی ملموس و ناملموس و در گرد هم آوردن جوامع ایفا می‌کنند، به‌نمایش گذاشتند. فرهنگ یک عنصر بنیادی برای نجات‌بخشی و اشاعۀ صلح است.

بیانیۀ حمایت از آرشیو‌ها، کتابخانه‌ها، موزه‌ها، و مکان‌های میراثی در مخاصمات مسلحانه و عدم‌ثبات سیاسی بیشتر بخوانید »

دعوتنامۀ شرکت در مجمع عمومی عادی سالانۀ مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران (نوبت دوم)

به‌نام خدا

دعوتنامۀ شرکت در مجمع عمومی عادی سالانۀ مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران (نوبت دوم)
تاریخ اعلام: ۷ خرداد ۱۴۰۳

با سلام و احترام
از آنجا که با توجه به حوادث پیش آمده در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ و عدم امکان برگزاری جلسۀ مجمع عمومی عادی موسسه، به اطلاع می رساند جلسۀ جایگزین در روز دوشنبه مورخ ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ رأس ساعت ۱۵ در دفتر مؤسسه به‌نشانی خیابان امیرکبیر، بین سرچشمه و امین‌حضور، کوچۀ علیرضا جاویدی، شمارۀ ۱۰۷ تشکیل می‌شود. این جلسه با هر تعداد عضو حاضر رسمیت خواهد داشت.

دستور جلسه عبارت است از:
۱. گزارش عملکرد سالانه
۲. ارائۀ برنامۀ آتی ایکوموس.
قبلاً از توجه و مشارکت شما سپاس‌گزاری می‌گردد.

رئیس هیئت مدیره
مهدی حجت

یادآوری:
۱. برای شرکت در مجامع ارائۀ کارت عضویت مؤسسه که تاریخ آن منقضی نشده باشد (۲۰۲۴ میلادی) الزامی است.

مکان و زمان برگزاری مجمع:
تهران، خیابان امیرکبیر، بین سرچشمه و امین‌حضور، کوچۀ علیرضا جاویدی، شمارۀ ۱۰۷.
دوشنبه، ۲۱ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۰۰.

دعوتنامۀ شرکت در مجمع عمومی عادی سالانۀ مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران (نوبت دوم) بیشتر بخوانید »

انتشار شمارۀ سوم نشریۀ اشکفت

بدینوسیله به اطلاع علاقه‌مندان به حوزۀ مطالعات مربوط به معماری دست‌کند می‌رساند نشریۀ شمارۀ ۳ اشکفت (نشریۀ تخصصی کمیتۀ علمی معماری دست‌کند ایکوموس ایران) منتشر شد. افراد می‌توانند با مراجعه به صفحۀ کمیتۀ علمی معماری دست‌کند در همین وبگاه و یا از طریق پیوند زیر به مقالات این شماره دسترس داشته باشند.
فهرست مقالات چاپ شده در این شماره به شرح زیر است:
معرفی نوع جدیدی از دست‌کند: زنبورستان یا کندوی عسل، نوشتۀ روبرتو بیکسیو و آندره دو پاسکال، ترجمۀ مهناز اشرفی و بهار بشوتن مقدم
معرفی پلکان دست‌کند موسوم به «راه کُهنه فاضِل» در مسیرباستانی نیشابور به توس، نوشتۀ حمید ذوقی مرندیز
گوردخمۀ نويافته در محوطۀ دوربادوران مراغه (آذربايجان شرقی)، نوشتۀ سعید ستارنژاد، محسن توحیدی، آرش تیراندازلاله‌زاری، محمد امجدی
بررسی ساختارهای دست‌کند دژهای اسماعیلیه در خراسان جنوبی، نوشتۀ محمد فرجامی، علی‌اصغر محمودی‌نسب
معبد میترایی دست‌کند در محوطۀ باستانی سوتری، استان لاتزیو، ایتالیا، نوشتۀ‌ محمد کشاورز دیوکلایی
بیمارستان صخره‌ای- موزۀ پناهگاه اتمی بوداپست، نوشتۀ‌ الهه گلذاری، پیتر رب

انتشار شمارۀ سوم نشریۀ اشکفت بیشتر بخوانید »

عدم برگزاری جلسۀ مجمع عمومی مؤسسه در تاریخ اعلام‌شده

انا لله و انا الیه راجعون
با توجه به وقوع حادثۀ تأسف‌بار پیش‌آمده ضمن عرض تسلیتِ بدینوسیله عدم برگزاری جلسۀ مجمع عمومی مؤسسه در ردوز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت را اعلام می‌دارد. تاریخ برگزاری جلسه متعاقباً‌ اعلام خواهد شد.

عدم برگزاری جلسۀ مجمع عمومی مؤسسه در تاریخ اعلام‌شده بیشتر بخوانید »

گزارش مرمت خانۀ قوام‌الدوله (دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران) در سال ۱۴۰۲ منتشر شد

گزارش مرمت خانۀ قوام‌الدوله (دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران) در سال ۱۴۰۲ منتشر شد. در مقدمۀ این گزارش چنین آمده است: «با توجه به نیاز مستمر بناهای تاریخی به پایش و مراقبت در مقابل عوامل مختلف آسیب‌رسان، عمارت ‌قوام‌الدوله در مرکز تاریخی تهران، که تحت اختیار مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران است، نیز نیازمند مراقبت همیشگی و انجام مرمت در بخش‌های مختلف ساختمانی و عناصر و جزئیات معماری و هنری است. از همین رو مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران در پی انجام مطالعات آسیب‌شناسی و با توجه به آسیب‌های کالبدی موجود در بنا، پیگیر تأمین هزینه و انجام اقدامات مرمتی مورد نیاز در این بنا از طریق وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گردید. در نهایت با مساعدت وزارتخانه و پیگیری‌های ادارۀ کل حفاظت بناها و محوطه‌های تاریخی، ادارۀ کل میراث فرهنگی استان تهران در پایان سال ۱۴۰۱ و سال ۱۴۰۲ اقدام به انجام عملیات مرمتی در این اثر تاریخی نمود. در فرآیند اقدامات مرمتی کارشناسان ایکوموس ایران نیز نسبت به انجام خدمات مشاوره‌ای و نظارت همکاری لازم را به‌عمل آوردند.»

 

 

 

گزارش مرمت خانۀ قوام‌الدوله (دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران) در سال ۱۴۰۲ منتشر شد بیشتر بخوانید »

نخستین جلسۀ‌ کارگروه کارشناسان نوخاستۀ ایکوموس ایران برگزار شد

عصر چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه، اولین جلسۀ کارگروه کارشناسان نوخاستۀ ایکوموس ایران، در دفتر این مؤسسه برگزار شد. در این جلسه که هدف آن تأسیس و آغاز به‌کار کارگروه کارشناسان نوخاسته ایکوموس ایران بود، ضمن خوشامدگویی به چهار نفر از اعضای حاضر و برخط کارگروه، دبیر کارگروه، خانم مهندس عاطفه موسوی، گزارشی ارائه دادند که ماهیت، منشأ، اهداف، تعاریف و فعالیت‌های کارگروه کارشناسان نوخاستۀ جهانی (EPWG) را از ابتدای تأسیس آن در سال ۲۰۱۷ تاکنون شرح می‌داد. همچنین توضیح داده شد که دبیر کارگروه کارشناسان نوخاسته ایکوموس ایران، از ابتدای تأسیس کارگروه جهانی تاکنون، ایکوموس ایران را در کارگروه جهانی نمایندگی می‌کرده و مسئولیت ایجاد ارتباط و گفتگوی دو سویه میان کمیتۀ ملی ایکوموس و کارگروه جهانی را به‌عهده داشته است.
سپس جلسه با بهره از حضور برخی از اعضای هیئت مدیره ایکوموس ایران و سایر اعضای حاضر، به بحث و تبادل‌نظر پیرامون اقتضائات، خصوصیات و چگونگی‌های شکل‌گیری کارگروه ملی کارشناسان نوخاسته اختصاص داده شد. ابتدا آقای دکتر حجت، رئیس ایکوموس ایران، گفتگو را با لزوم اندیشیدن به ماهیت بومی و سرزمینی کارگروه ملی، ضرورت نوشدن و جوان‌شدن نهادی همچون ایکوموس و تأمل دربارۀ چگونگی‌های این نوشدن، به‌مثابه تجدید حیات بطیئ ساختاری زنده، و نقش کارگروه مذکور در این فرایند نوزایی و حفظ اتصال میان نسل‌ها، آغاز کردند. در ادامه نیز به این نکته که جوانان و حرفه‌مندان نوخاستۀ حوزۀ میراث، مسئولیت و رسالت اصلی حفظ تداوم و تعادل میان‌ نسل‌ها در حوزه میراث‌فرهنگی و در نهایت نوشدن این نهاد را بر عهده دارند، توجه دادند.
در ادامه اعضای کارگروه تک‌به‌تک به معرفی خود و بیان انگیزه‌هایشان برای عضویت و فعالیت در کارگروه پرداختند که روشنگر آغاز راه و فعالیت این کارگروه بود. سپس به‌منظور تعریف برنامه‌‌های عملی‌تر و ترسیم راه روشن‌تر فعالیت‌های کارگروه در آینده، میان اعضا با مطرح‌شدن سؤالاتی بحث و تبادل‌نظر شد: چه نوع فعالیت‌هایی، با محوریت شناخت و حفاظت از میراث‌فرهنگی، قابلیت برانگیختن شور و انگیزه بیشتر جوانان و حرفه‌مندان نوخاسته این حوزه را برای پیوستن و مشارکت مسئولانه می‌تواند داشته باشد؟ چگونه فعالیت‌های کارگروه می‌توانند علاوه‌بر نو و پویا شدن نهاد ایکوموس، تقویت اتصال و تعادل میان نسل‌های میراثی و هرچه‌بیشتر بومی‌شدن و تعلق سرزمینی کارگروه و نهاد ایکوموس را نمایندگی کنند؟
در نهایت مقرر شد در نشست بعدی کارگروه کارشناسان نوخاسته که ماه آینده برگزار خواهد شد، پرسش‌های مطرح‌شده و ترسیم روشن‌تر اهداف، فعالیت‌ها و مسیر پیش‌روی کارگروه به بحث و تبادل‌نظر گذاشته شود.

نخستین جلسۀ‌ کارگروه کارشناسان نوخاستۀ ایکوموس ایران برگزار شد بیشتر بخوانید »

پیمایش به بالا