زندگی‌نامه

استاد محمد پاک نژاد متولد ۱۳۱۹ ه‍.ش در اصفهان از استادان به‌نام معماری سنتی ایران است. وی در کنار برادر بزرگ‌ترش، مرحوم استاد مهدی، و برادر کوچک‌ترش، استاد مرتضی، سالیان درازی را صرف مرمت بناهای تاریخی شهر اصفهان نموده و تبحرش در اجرای طاق‌های سنتی زبانزد تمامی کارشناسان حفاظت از میراث فرهنگی است. وی از سن ۷ تا ۱۰سالگی در خدمت استاد رضا لنجانی به نجاری پرداخت و از ۱۰ تا ۱۴ سالگی در کنار استاد شکرالله نجار در بیمارستان رحیم‌زادۀ اصفهان به ساخت و نصب کارهای چوبی بیمارستان مشغول بود. استاد محمد در این چهار سال با استادکاران ماهر اصفهانی آشنا گردید و موفق شد در ظرف مدت کوتاهی ارسی‌سازی و آلت و لقط چینی را به‌خوبی فرا گیرد. در چهارده سالگی به‌دلیل ناراحتی چشم از کار نجاری کناره گرفت و تا سن هجده سالگی در کنار پدر به بافندگی و رنگرزی پرداخت اما علاقۀ خاص او به بناهای تاریخی سبب شد که در طول این دوران چهار ساله تمام اوقات فراغت خود را در کنار مرمتگران در ابنیۀ تاریخی سپری کند. همین امر باعث شد که در سن هجده سالگی به بنای قابلی بدل شود و معماری را با خانه‌سازی آغاز کند. او تا ۲۵ سالگی ساخت و فروش خانه را ادامه داد اما دغدغۀ اصلی او مرمت بناهای تاریخی بود و از هر فرصتی استفاده می‌نمود تا خود را به معماران و استادکارانی همچون مرحوم استاد حسین معارفی و برادرش، مرحوم استاد مهدی پاک‌نژاد، نزدیک کند. وی از سال ۱۳۴۴ و در سن ۲۵ سالگی به یکباره خانه‌سازی را رها کرد و در بناهای تاریخی شروع به همکاری با استادکاران نمود و توانست در اندک زمانی به تمام رمز و رازهای معماری سنتی واقف شود. استاد محمد بیان می‌دارد که آنچه باعث شد تا به‌سرعت به دقایق امور معماری سنتی آشنایی یابد علاوه بر سابقه در کار بنایی و علاقه به آثار تاریخی شهر اصفهان، وجود برادرش استاد مهدی بود.
استاد مهدی از سال ۱۳۲۲ در سن ده سالگی به شاگردی استاد عبدالوهاب معمار در آمده و هشت سال در کنار او با رمز و راز معماری و کار در بناهای تاریخی آشنا شده بود و بعد از آن نیز مدتی را خدمت استاد علی حقیقت، از معماران با نفوذ شهر اصفهان، گذرانده بود. وی آنچه را می دانست به برادران خود استاد محمد و استاد مرتضی آموخته بود و در کارهای خود آنها را نیز دخالت می‌داد.
استاد محمد از سال ۱۳۵۵ به‌عنوان استادکار مورد تأیید همۀ معماران سنتی قرار گرفت و در کنار برادرانش و با نظارت مسئولان و کارشناسان سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی، بسیاری از بناهای تاریخی اصفهان را مرمت نمود.

آثار مشترک استاد مهدی و استاد محمد 

مرمت، برپاسازی و تکمیل طاق‌های فروریخته و رسمی‌بندی در بناهای تاریخی متعلق به دانشگاه هنر اصفهان اعم از: عمارت توحیدخانه، خانۀ داوید، خانه سوکیاس، و خانۀ سانتا پیتر.

• مرمت شبستان و دیوارچینی، رسمی‌بندی و احیای ستون‌های مسجد حاج محمدجعفر آباده‌ای که در بمباران رژیم بعث عراق آسیب کلی دیده بود.
• مرمت طاق‌ها و رسمی‌بندی در بازارچۀ حاج محمدجعفر آباده‌ای.
• ساخت رسمی‌بندی در سالن مدرسۀ علمیۀ جدیدالاحداثی در خیابان طیب.
• مرمت و بازسازی کلیۀ طاق‌های بازار فرش‌فروش‌ها و طاق مغازه‌ها از کوچۀ تلفنخانه تا دروازۀ اشرف (مسجد دارالشفا).
• ساخت طاق‌های سنتی در بازارچۀ نو و بازار و بازارچۀ مسجد جامع.
• مرمت و بازسازی طاق‌های اطراف سردر قیصریه در میدان نقش جهان.
• احداث پاساژ با طاق‌های سنتی در انتهای خیابان سپه، جنب میدان نقش جهان.
• بازسازی طاق‌های سنتی در بازارچۀ چهارسو مقصودبیک.