گزارش سه نشست اخیر گروه تخصصی کودکان و میراث فرهنگی (چهل‌وچهارم تا چهل‌وششمین جلسه)

در ادامۀ جلسات منظم گروه تخصصی «کودکان و میراث» ایکوموس ایران، سه نشست پیاپی در تاریخ‌های ۲۶ مهر، ۱۰ آبان و ۱۷ آبان ۱۴۰۴ به‌صورت حضوری و برخط در دفتر مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران برگزار شد. هر سه نشست با خوش‌آمدگویی دکتر مهدی حجت، رئیس ایکوموس ایران، و مرور روند تدوین سند «آداب مواجهۀ کودک با میراث فرهنگی» آغاز گردید.

بررسی و نهایی‌سازی سند «آداب مواجهه‌ی کودک با میراث فرهنگی»
در جلسۀ چهل‌وچهارم، اعضا گزارش روند ویرایش سند را مرور کردند و مقرر شد اصلاحات و یادداشت‌های پراکنده در یک نسخه گردآوری شود تا بازنگری نهایی منسجم‌تر انجام گیرد. در ادامه تصمیم گرفته شد نسخۀ تکمیلی ابتدا در اختیار هیئت‌مدیرۀ ایکوموس قرار گیرد و سپس برای دریافت دیدگاه‌های تکمیلی به جمعی از متخصصان فرهنگی و آموزشی ارسال شود.
در نشست چهل‌وششم اعلام گردید که بازنگری مقدماتی سند به پایان رسیده و نسخۀ نهایی برای بررسی در اختیار هیئت‌مدیرۀ ایکوموس ایران قرار گرفته است.

تدوین آیین‌نامۀ اجرایی و اصول نظارت
از مصوبات مهم جلسۀ چهل‌وچهارم، ضرورت تدوین «آیین‌نامۀ اجرایی» برای اطمینان از همخوانی فعالیت‌ها و تولیدات گروه با اصول سند «آداب» بود. این آیین‌نامه قرار است چارچوبی نظارتی فراهم آورد تا هرگونه محتوای آموزشی، رسانه‌ای، یا فرهنگی در پیوند با کودک و میراث، با ارزش‌های این سند منطبق باشد.

زبان مادری و میراث فرهنگی
در نشست چهل‌وپنجم و چهل‌وششم، بحثی محوری دربارۀ نقش زبان مادری در آموزش و انتقال مفاهیم میراث فرهنگی مطرح شد. دکتر حجت و اعضا تأکید کردند که زبان مادری در تجربه‌های نخستین و عاطفی کودک، به‌ویژه در قصه‌گویی و بازی، نقشی بی‌بدیل دارد، در حالی‌که در موضوعات آموزشی و ملی، زبان فارسی باید محور ارتباط قرار گیرد. مقرر شد در نسخۀ نهایی سند، این مرزها به‌صورت روشن تبیین شود.

قصه، روایت و تولید محتوا برای کودکان
در نشست‌های اخیر، بر جایگاه «قصه» به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین ابزارهای انتقال مفاهیم میراث فرهنگی به کودکان تأکید شد. اعضا یادآور شدند که روایت قصه می‌تواند مبنای شکل‌گیری قالب‌های دیگر از جمله فیلم، شعر، انیمیشن، نقاشی، و بازی باشد.
نمونه‌ای از این رویکرد در نشست چهل‌وپنجم ارائه شد؛ دکتر چگینی متن خلاقانه‌ای از زبان پیکرۀ باستانی «ناپیراسو» خواند که روایت اول‌شخص اثر تاریخی را به کودک نزدیک می‌کرد. همچنین پیشنهاد شد از فناوری هوش مصنوعی برای بازآفرینی صدا و تصویر در روایت آثار استفاده شود.

تمرین و تولید محتوا پیرامون سی‌وسه‌پل
در ادامۀ نشست‌ها، اعضا تمرکز خود را بر معرفی ارزش‌های فرهنگی و تاریخی بنای سی‌وسه‌پل گذاشتند و آثار متنوعی در قالب قصه، پادکست، شعر، تصویرسازی، و انیمیشن ارائه کردند و ارزش‌های علمی، فنی، تاریخی، هنری، و هویتی این اثر مورد بحث قرار گرفت.
دکتر حجت و دکتر چگینی ضمن تشریح ابعاد معماری، تاریخی و فرهنگی سی‌وسه‌پل، بر اهمیت بازآفرینی تجربه‌های جمعی کنار زاینده‌رود تأکید کردند.
در نشست چهل‌وششم مقرر شد آثار برگزیده برای انتشار در شبکۀ شاد آماده شود و در مراحل بعد، یکی از دیگر آثار میراث فرهنگی کشور به‌عنوان محور مطالعات و تولیدات تازه انتخاب گردد.

جلسۀ بعدی گروه تخصصی کودکان و میراث روز شنبه ۱ آذر ۱۴۰۴ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۰:۳۰ برگزار خواهد شد.

پیمایش به بالا